Αναρτήσεις

Η ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ

Εικόνα
Το ρόλο της συλλογικής μνήμης σε κοινωνίες που αντιμετωπίζουν ιστορικές προκλήσεις, εξετάζει η ακαδημαϊκός Σούζαν Άλκοκ. Η Μεσσηνία από τους αρχαϊκούς μέχρι τους ελληνιστικούς χρόνους στην έρευνά της. Το θέμα της συλλογικής μνήμης και ο τρόπος με τον οποίο επεξεργάζονται οι λαοί το παρελθόν τους για να οραματιστούν το μέλλον τους, αποτελεί σίγουρα ένα δύσκολο όσο και συναρπαστικό θέμα. Η Σούζαν Άλκοκ, καθηγήτρια κλασικής αρχαιολογίας και κλασικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, επιχειρεί να το προσεγγίσει με τη μελέτη της «Αρχαιολογίες του ελληνικού παρελθόντος-τοπία, μνημεία και αναμνήσεις» που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Τον καλαίσθητο τόμο έχει επιμεληθεί ο Τάσος Νικολόπουλος ενώ τη μετάφραση υπογράφει η Αντουανέττα Καλλέγια. Η κοινωνική μνήμη είναι μια δύναμη πολύ ισχυρή αλλά και πολύ φευγαλέα. Οι μνήμες επικαλύπτονται και ανταγωνίζονται η μία την άλλη, με τον καιρό μεταβάλλονται ή διαγράφονται – ο κόσμος ξεχνά. Τα προβλήματα διογκώνονται όταν μι

ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΑ ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΑ

Εικόνα
Το γεγονός του θανάτου αλλά και τα τελετουργικά έθιμα που τον συνοδεύουν, όταν χρησιμοποιούνται για να ερμηνεύσουν προβλήματα κοσμοθεωρητικού και βιοθεωρητικού χαρακτήρα, μπορεί να γίνει το μέσον για να ερευνηθεί η ιδεολογία ή να γίνει το τυπολογικό κριτήριο για τον προσδιορισμό ενός πολιτισμικού συστήματος. Ο θάνατος κατέχει εξέχουσα θέση στην γενικότερη νεοελληνική φαντασία και μάλιστα στην σημαντικότερη εκδήλωσή του: την σκέψη του δημοτικού ποιητή. Στο μοιρολόγι δεν υπάρχει θεωρία θανάτου και μέλλουσας ζωής, δεν υπάρχει μια μεταφυσική που να δικαιώνει το θάνατο και να υπόσχεται μια μετά θάνατον ζωή. Ο Ελληνικός λαός είναι πιστός σε μια παράδοση που ανάγεται στην Ομηρική ποίηση, όπου η εικόνα του κάτω κόσμου απηχεί την αρχαία Ελληνική μυθολογία για τον Άδη. Η εικόνα αυτή δεν μπόρεσε να εξαλειφθεί από τη συνείδηση του λαού δύο χιλιετίες χριστιανικής ζωής, παρά την σφοδρή καταδίκη της από την Εκκλησία. Στη Μεσσηνία, όπως και στη Μάνη, επικρατεί ολόκληρη εθιμοτυπία για τα μοιρολ

Άγνωστα αρχαιολογικά ευρήματα της Άνω Μεσσηνίας

Εικόνα
Όταν προ ημερών ξεκινούσαμε μια ιστορική έρευνα για τα άγνωστα αρχαιολογικά ευρήματα του τόπου μας, δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι η έρευνα αυτή εκτός από ιστορικό πλαίσιο θα αποκτούσε και αυτό της επικαιρότητας! Γνωρίζοντας ότι κάποτε, κάπου στο χωριό Φίλια, βρέθηκαν αρχαία ψηφιδωτά δάπεδα, αναζητήσαμε να μάθουμε περισσότερα στοιχεία. Ανατρέχοντας στις εφημερίδες και στα δημοσιεύματα της εποχής, 110 χρόνια πριν, μπορέσαμε να βρούμε πλήθος δημοσιευμάτων που αφορούσαν το χρονικό της ανακάλυψης των αρχαιοτήτων. Παραθέτουμε αμέσως παρακάτω ένα χαρακτηριστικό δημοσίευμα της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΤΟ ΑΣΤΥ" στις 05/06/1900: «Η αρχαία Ανδανία. Πώς ευρέθη το ψηφιδωτόν. (Εκτάκτου ανταποκριτού μας) ΔΙΑΒΟΛΙΤΣΙ 1 Ιουνίου. Το όντως σπουδαιότατον υπό αρχαιολογικήν έποψιν εν Φίλια ψηφιδωτόν ανεκαλύφθη κατ’ αρχάς υπό του ιδιοκτήτου Δημ. Κρομμύδα, όστις πάραυτα ανήγγειλε τούτο προς τον εν Διαβολιτσίω σχολάρχην κ. Παναγ. Οικονομίδην. Την επιούσαν ο κ. σχολάρχης μετά των ελληνοδιδασκ

Xρήστος Κωνσταντακόπουλος

Εικόνα
Ο μαικήνας του πιο νέου μοντέρνου ελληνικού σινεμά Ο γιος του καπετάν Βασίλη, ενός οραματιστή που δημιούργησε εκτός από τεράστια περιουσία και ένα resort μοναδικό στον κόσμο, μέσα από την εταιρεία παραγωγής του Faliro House Productions βάζει με τη σειρά του την Ελλάδα στο επίκεντρο του διεθνούς κινηματογραφικού ενδιαφέροντος με ταινίες που σαρώνουν βραβεία Παιδί τού άρεσε να παίζει κρυφτό κάτω από τα πελώρια χώματα που βρίσκονταν στην άκρη μιας απέραντης αλάνας, κουρνιασμένος πίσω από ξεπατωμένους τενεκέδες, να εισπνέει τις μυρωδιές από τις πικροδάφνες και τα σύκα. Γύρευε την προστασία των χαμηλών πέτρινων τοίχων και των μυστικών αυλών. Ηταν ένα αγοράκι φωλιασμένο στα σπλάχνα του μεσσηνιακού σύμπαντος. Ευτυχώς, ο πατέρας του, παρότι πετυχημένος καραβοκύρης και με μια διόλου ευκαταφρόνητη περιουσία -ο καπετάν Βασίλης όπως τον αποκαλούσαν-, δεν στέρησε από τον Χρήστο Κωνσταντακόπουλο την απόλαυση του να παίζει ελεύθερα στη φύση και να την αγαπήσει όσο λίγα πράγματα στη ζωή του. Τη

Η Διδασκαλία της Αναστάσεως

Εικόνα
Γράφει ο Αλέξανδρος Αν. Τσούμπας  Η εβδομάς (Δευτέρα 14/04/2014 – Κυριακή 20/04/2014) αποτελεί ορόσημο δια τους μέσω της ορθοδόξου πίστεως κοινωνούς με τον Ιησούν. Ορόσημο με πλέον της μιας συνιστωσών. Μία εξ αυτών είναι η καθαρώς θρησκευτική δια την οποίαν ομιλούν οι επί γης εκπρόσωποι της θρησκείας μας. Μία άλλη συνιστώσα είναι η με ευρύτερο πνεύμα όραση αυτής της εβδομάδος. Αυτή η άλλη όραση και η οποία κατά την ταπεινήν μας γνώμην αποσιωπάται, διδάσκει τα μάλα στον άνθρωπον. Αναφέρεται στο γεγονός της ονομασίας της Μεγάλης Εβδομάδος ή καλύτερα Εβδομάδος των Παθών, δηλαδή των δεινών τα οποία υπέστη ο Ιησούς και τα οποία δεινά κατέληξαν μέσω της Σταυρώσεώς Αυτού εις την Ανάστασή Του. Δεν προτιθέμεθα ενταύθα να αναφέρουμε λεπτομέρειες. Είμεθα όμως υποχρεωμένοι να υπενθυμίσουμε τους σταθμούς αυτής και δει τους αναφερομένους στην Μεγάλη Πέμπτη, η οποία πέραν του Μυστικού Δείπνου και της προσευχής στην Γεσθημανή περιλαμβάνει την προδοσίαν του Ιούδα, την σύλληψη, την ανάκριση, την κ

Η ΒΡΑΧΟΠΑΝΑΙΤΣΑ ΤΟΥ ΜΙΛΑ

Εικόνα
Η Βραχο-Παναΐτσα, βρίσκεται 500 μ. κάτω και βόρεια του φράγκικου κάστρου Μίλα σκαρφαλωμένη στην αριστερή όχθη του ποταμού Ξάστερου (Λευκασία) μέσα σε ένα θαυμάσιο τοπίο από πλούσια βλάστηση με πανύψηλα πλατάνια, ιτιές και κυπαρίσσια, λίμνες και νερόμυλους. Λένε, πως η βραχώδης από πωρί όχθη του ποταμού, με περίεργα σχέδια και σταλακτίτες, σχηματίστηκε, χιλιάδες τώρα χρόνια, από τα άφθονα νερά της «Ξερόβρυσης». Στο βράχο αυτό έχει σχηματισθεί μια μικρή φυσική σπηλιά με σταλακτίτες που έχουν καταστραφεί κατά τη διαμόρφωσή της σε ναό. Το εσωτερικό του ναού είναι 4Χ4 μ., και με 3 μ. ύψος. Πάνω από την αγία τράπεζα, που έχει λαξευτεί για τον σκοπό αυτό, στην ανατολική πλευρά της σπηλιάς, υπάρχει τριγωνική κόγχη 1,50Χ1 μ. της οποίας οι πλευρές έχουν λειανθεί και ιστορηθεί με βυζαντινές αγιογραφίες, αλλά δε διακρίνονται μορφές γιατί τις κατέστρεψε η «εξωραϊστική» μανία χριστιανών με ασβέστη. Σώζεται καλά μόνο το ένα από τα δύο ειλητάρια των αγιογραφιών, ενώ το άλλο, όταν καθαριστούν

Οι μετονομασίες των χωριών του δήμου Οιχαλίας

Εικόνα
Ήδη από το 1899 ο σπουδαίος Μεσσήνιος καθηγητής Αρχαιολογίας και πατέρας της Λαογραφίας, Νικόλαος Πολίτης, είχε αποστείλει επιστολή στο δήμαρχο Οιχαλίας με θέμα: «Η ονομασία των χωρίων Οιχαλίας», στην οποία προέτρεπε την αντικατάσταση των ονομάτων των οικισμών και χωριών του δήμου που δεν έφεραν ελληνικά ονόματα, με ονομασίες που παραπέμπουν στην αρχαία ιστορία του τόπου τους. Η επιστολή αυτή ήταν εξαιρετικής σημασίας όχι μόνο για τον δήμο Οιχαλίας αλλά και για την Ελλάδα γενικότερα, αφού η ευαισθητοποίηση του δημοτικού συμβουλίου και το παράδειγμα της απόφασής του να μετονομάσει τα χωριά και τους οικισμούς ακολούθησε ολόκληρη η Πελοπόννησος. Από τον τύπο της εποχής χαρακτηριστικά αναφέρεται: " [...] Μια από τας πρώτας φροντίδας των απελευθερωθέντων Ελλήνων ήτο να μη μείνει όνομα ενθυμίζον τους χρόνους της δουλείας και όπου υπήρχον αρχαία ονόματα λησμονηθέντα υπό τα βαρβαρικά επιθέματα, εξετάφησαν από την λήθην και προσεκολλήθησαν εκ νέου εις τας πόλεις και τας κώμας. [...] τη