Η Μερόπη στα 1933 – 1936



Μέρος τρίτο - τελευταίο

Μέσα από το τελευταίο μέρος του αφιερώματος (Η Μερόπη στα 1933 – 1936), θα παρουσιάσουμε το προφίλ των οικογενειών του τόπου μας τη συγκεκριμένη τετραετία. Θα γνωρίσουμε πώς ζούσαν οι οικογένειες παλιά, πώς ήταν το σπίτι τους, οι ασχολίες τους κ.α. Θα παρουσιαστούν ενδεικτικά τέσσερις οικογένειες, διαφόρων οικονομικών επιπέδων, έτσι ώστε να μπορεί να σχηματιστεί μια συνολική εικόνα. Να σημειώσουμε ακόμα ότι το προφίλ των οικογενειών σε ολόκληρη την άνω Μεσσηνία ήταν κοινό, ως εκ τούτου η παρουσίαση αυτή έχει ευρύτερο ενδιαφέρον.

Τυπικές μορφές οικογένειας

Ο Δημοσθένης Α. Σ… εξασκεί το επάγγελμα του γεωκτηνοτρόφου. Γεννήθηκε το 1893 και μετέβη στην Αμερική σε ηλικία 19 ετών μαζί με τον αδελφό του, από την οποία όμως αναγκάστηκε να επιστρέψει μετά από ένα έτος διότι αρρώστησε από «ξηράν πλευρίτιδα». Παντρεύτηκε το 1920 παίρνοντας προίκα 10.000 δρχ. μετρητά και ανάλογο ρουχισμό. Με τα χρήματα αυτά αγόρασε το σπίτι, στο οποίο κατοικεί σήμερα. Η οικονομία του μέχρι σήμερα εξελίσσεται ομαλά. Η οικογένειά του αποτελείται από τη σύζυγό του Ελένη, ηλικίας 42 ετών, αγράμματη, υγιή, εργαζόμενη στις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες, από τις τρεις μικρές του κόρες ηλικίας 13, 12 και 10 ετών, εκ των οποίων η πρώτη έχει αντικαταστήσει τη μητέρα της στα οικοκυρικά καθήκοντα, η δεύτερη φυλάει μαζί με τον πατέρα της τα πρόβατα και η τελευταία φοιτά στη πρώτη τάξη του Δημοτικού σχολείου. Επίσης έχει δύο μικρούς γιους ηλικίας 8 και 3 ετών, εκ των οποίων ο πρώτος φοιτά στη πρώτη τάξη του Δημοτικού σχολείου. Η ιδιοκτησία του αποτελείται από 16 στρέμματα ξερικούς αγρούς χωρισμένους σε τρία τεμάχια, από 3 στρ. συκοπερίβολα χωρίς απόδοση, από 1 στρ. αμπέλι και από ¼ του στρ. κήπο. Η απόσταση των κτημάτων αυτών από τη κατοικία του είναι 2 – 3 χλμ. Η συνολική αξία της γης του είναι 40.000 δρχ. Η κατοικία του είναι ημιανώγεια λιθόκτιστη, εμβαδού 6μ. Χ 5μ. και ύψους 5 μέτρα. Το ανώγειο είναι χωρισμένο σε δύο δωμάτια, εκ των οποίων το ένα χρησιμεύει ως κουζίνα και προς διαμονή της οικογένειάς του το χειμώνα, το δε υπόγειο ως στάβλος και αποθήκη. Η μικρή αυλή του όπως και όλη η κατοικία του περιστοιχίζεται από χαμηλή μάντρα. Εντός της αυλής του υπάρχει μικρός φούρνος και μια μουριά. Η αξία του κτηρίου ανέρχεται σε 15.000 δρχ. Το ζωικό του κεφάλαιο αποτελείται από ένα γάιδαρο ηλικίας 10 ετών αξίας 1.000 δρχ., τον οποίο χρησιμοποιεί μόνο για μεταφορές, από ένα βόδι ηλικίας 4 ετών αξίας 3.500 δρχ., το οποίο ζευγνύει με άλλο βόδι εξαδέλφου του και οργώνει τους αγρούς του, από δύο χοίρους σημερινής αξίας 1.000 δρχ., από 40 πρόβατα και 30 κατσίκια. Τα αιγοπρόβατα του τα έδωσε ο κουνιάδος του προ 5 ετών να τα φυλάει, με τη συμφωνία πως μέχρι να περάσουν 5 χρόνια θα λαμβάνει το μισό των εισοδημάτων και μετά την παρέλευση των 5 ετών θα είχε το δικαίωμα να πάρει τα μισά από αυτά. Σήμερα έχουν περάσει τα 5 χρόνια και τα μισά αυτών ήδη του ανήκουν. Το μισό της αξίας των αιγοπροβάτων αυτών ανέρχεται στις 8.000 δρχ. Κότες έχει μόνο δύο, αξίας 80 δρχ. Η συνολική αξία του ζωικού του κεφαλαίου ανέρχεται στις 13.500 δρχ. Τα γεωργικά του εργαλεία αποτελούν ένα ξύλινο άροτρο, διάφορα μικρά άλλα κοπής και σκαφής, συνολικής αξίας 500 δρχ.

Ο Μιχαήλ Ι. … ετών 47 σήμερα εξασκεί το επάγγελμα του γεωργού. Κατά το έτος 1909 μετέβη στην Αμερική και επέστρεψε από αυτή μετά 7 έτη, φέρνοντας μαζί του 60 δολάρια, τα οποία όμως εξόδευσε, χωρίς να τα χρησιμοποιήσει προς αύξηση της περιουσίας του. Όταν παντρεύτηκε το 1917 είχε ήδη πεθάνει ο πατέρας του και έλαβε ως προίκα 3.000 δρχ., τις οποίες κι αυτές κατανάλωσε για τα πρώτα έξοδα του γάμου του. Από τότε μέχρι σήμερα στην οικογένειά του παρουσιάστηκαν διάφορες ασθένειες, για την θεραπεία των οποίων δαπάνησε περίπου 10.000 δρχ. Είναι μέλος του γεωργικού συνεταιρισμού του χωριού. Η οικογένειά του αποτελείται από τη σύζυγό του ηλικίας 40 ετών, η οποία είναι υγιής, αγράμματη και συμμετέχει στις γεωργικές εργασίες, από τις 4 κόρες του ηλικίας 17, 14, 13, και 9 ετών, εκ των οποίων οι τρεις πρώτες αποφοίτησαν από το Δημοτικό σχολείο, ενώ η άλλη φοιτά ακόμα σε αυτό. Όλες είναι υγιείς κι απ’ αυτές οι δύο πρώτες εργάζονται στις γεωργικές εργασίες. Η οικογένειά του αποτελείται επίσης από τους 2 γιους του ηλικίας 13 και 5 ετών, οι οποίοι δε συμμετέχουν ακόμα στις εργασίες για το λόγο ότι ο πρώτος μόλις αποφοίτησε από το Δημοτικό σχολείο. Η περιουσία του αποτελείται από 30 στρέμματα ξερικούς αγρούς, τους οποίους έχει αφήσει χέρσους, από θαμνώδη έκταση 150 στρ., από 10 στρ. ποτιστικά σε 2 τεμάχια φυτεμένα με 100 συκόδεντρα και 25 ελαιόδεντρων και από 1,5 στρ. αμπέλι. Η απόσταση των διαφόρων κτημάτων από την κατοικία είναι 2 – 3 χλμ. Η συνολική αξία της γης ανέρχεται σε 85.000 δρχ. Πάνω σε αυτή όμως και στην κατοικία, υπάρχουν οικονομικά βάρη 25.000 δρχ. Τα χρήματα αυτά τα δανείστηκε κατά το διάστημα 1928 – 37 με τόκο 13% και τα χρησιμοποίησε για την ανέγερση του σπιτιού του. Η έκταση του οικοπέδου είναι 170 τ.μ., στο μέσο του οποίου είναι χτισμένη η κατοικία του, της οποίας το εμβαδόν είναι 7,5 Χ 7,5 και το ύψος 8,5 μ. Είναι ανώγεια, λιθόκτιστη με υπόγειο. Το πάνω πάτωμα αποτελείται από ένα μόνο δωμάτιο, το ίδιο συμβαίνει και για το ισόγειο και το υπόγειο. Το πάνω πάτωμα χρησιμεύει για τη διαμονή της οικογένειάς του, το ισόγειο σήμερα ως αποθήκη, άλλοτε όμως ως καφενείο και το υπόγειο ως στάβλος. Το ανώγειο λόγω έλλειψης χρημάτων δεν έχει χωριστεί σε δωμάτια, αλλά όπως είναι χρησιμοποιείται για όλες τις ανάγκες της οικογένειας. Ολόκληρο το σπίτι είναι χωρίς σοβάτισμα, εσωτερικό ή εξωτερικό. Μέσα σ’ αυτό συναντά κανείς όλα τα απαραίτητα απλά έπιπλα, 1 τραπέζι, 2 κρεβάτια ξύλινα, καρέκλες και τα απαραίτητα σκεύη της κουζίνας. Η αυλή του είναι περιφραγμένη με χαμηλή πέτρινη μάντρα, εντός της οποίας βρίσκονται 2 μουριές, μια μεγάλη ελιά και μια κληματαριά. Η αξία αυτής της κατοικίας ανέρχεται σε 50.000 δρχ. Το ζωικό του κεφάλαιο αποτελείται από ένα γάιδαρο ηλικίας 7 ετών αξίας 1.500 δρχ., τον οποίο αγόρασε ως πουλάρι και το ανέθρεψε, από μία προβατίνα και δύο κατσίκες αξίας 1.500 δρχ., από 2 χοίρους, έναν για αναπαραγωγή και έναν κρεατοπαραγωγή αξίας 4.000 δρχ. και από 5 κότες αξίας 1.500 δρχ. Τα γεωργικά του εργαλεία αποτελούνται από διάφορα μικρά, κοπής και σκαφής.

Ο Γεώργιος Δ. … είναι σήμερα 57 ετών και ασχολείται με τη γεωργία. Οι γραμματικές του γνώσεις είναι μικρές, καθότι είναι απόφοιτος του Δημοτικού σχολείου. Με το ρεύμα της μετανάστευσης πήγε κι αυτός στην Αμερική το 1903, όπου παρέμεινε μέχρι το 1910 επιστρέφοντας πάλι στο χωριό του, δίχως όμως να αποκομίσει κανένα χρηματικό ποσό. Μετά από δυο χρόνια παντρεύτηκε παίρνοντας για προίκα 5 στρ. σταφιδαμπέλου και τον ανάλογο ρουχισμό. Η οικονομία του μέχρι προ δυο ετών έβαινε ομαλά, αλλά πρόπερσι επειδή αρρώστησε ο γιος του από φυματίωση αναγκάστηκε να χρεωθεί για τη θεραπεία του. Συνολικά έχει 6 παιδιά ηλικίας 25, 23, 21, 19, 12, και 8 ετών. Τα 5 πρώτα είναι αγόρια και το τελευταίο κορίτσι. Τα τέσσερα αγόρια έχουν φοιτήσει μέχρι την α’ τάξη του ελληνικού σχολείου και το ένα φοίτησε μέχρι τη τρίτη τάξη του τετρατάξιου γυμνασίου, οπότε, λόγω ασθενείας, διέκοψε τα μαθήματα. Η σύζυγός του ηλικίας 47 ετών είναι αγράμματη και ανήμπορη να εργαστεί σε βαριές εργασίες. Στις γεωργικές εργασίες εργάζονται οι δύο γιοι του. Ο τρίτος εργάζεται ως ράφτης. Η περιουσία του αποτελείται από τρία τεμάχια σταφιδαμπέλου συνολικής έκτασης 14 στρ., από ένα αμπέλι έκτασης 2 στρ. και από ένα αγρό 5 στρ. ο οποίος ποτίζεται μόνο την καλοκαιρινή περίοδο. Το μόνο του χρέος είναι οι 6.000 δρχ. προς την Αγροτική Τράπεζα το οποίο δεν μπόρεσε να εξοφλήσει λόγω της ασθένειας του γιου του. Το σπίτι του είναι ανώγειο, λιθόκτιστο διαστάσεων 8 Χ 10 μ. και ύψους 7 μ. Το πάνω πάτωμα είναι χωρισμένο σε τέσσερα δωμάτια, από τα οποία τα δύο χρησιμοποιούνται για τον ύπνο, το τρίτο για σάλα και το τέταρτο για κουζίνα. Το ισόγειο χρησιμοποιείται ως αποθήκη. Παραπλεύρως του σπιτιού του υπάρχει ο στάβλος. Μπροστά υπάρχει μικρή αυλή με αυλόπορτα, εντός της οποίας βρίσκεται μικρός φούρνος. Η αξία των κτηρίων ανέρχεται σε 80.000 δρχ. Το ζωικό κεφάλαιο της οικογένειας αποτελείται από μία φοράδα ηλικίας 8 ετών, αξίας 5.000 δρχ., που χρησιμοποιείται για μεταφορές, την οποία αγόρασε ως πουλάρι και την ανέθρεψε, από μια κατσίκα αξίας 800 δρχ., από έναν χοίρο αξίας 3.000 δρχ. τον οποίο ανανεώνει κάθε χρόνο και από 5 κότες αξίας 200 δρχ., δηλαδή η συνολική αξία του ζωικού κεφαλαίου ανέρχεται στις 8.000 δρχ. Τα γεωργικά του εργαλεία αποτελούνται από ένα ψεκαστήρα και από μικρά εργαλεία κοπής και σκαφής συνολικής αξίας 2.000 δρχ.

Ο Νικήτας Π. … είναι 72 ετών, ουδεμία μόρφωση έχει και ασχολείται με τη μικρή του κτηματική περιουσία. Παντρεύτηκε το 1891 παίρνοντας προίκα 8 στρ. σταφιδαμπέλου. Ατύχησε όμως στο πρώτο του γάμο γιατί πέθανε η σύζυγός του και ήρθε σε δεύτερο γάμο το 1909, παίρνοντας προίκα 1 στρ. συκοπερίβολο. Στην αρχή τα οικονομικά του έβαιναν καλά, διότι είχε, εκτός την περιουσία που έχει σήμερα, και τα 8 στρ. σταφιδαμπέλου. Αργότερα όμως αναγκάστηκε να τα πουλήσει και να μοιράσει το ποσό στα 4 παιδιά του που είχε αποκτήσει από το πρώτο του γάμο και τα οποία σήμερα έχουν δημιουργήσει τις δικές τους οικογένειες. Από τον δεύτερο γάμο απέκτησε 7 παιδιά. Από τα παιδιά του τα 5 είναι αγόρια ηλικίας 27, 25, 21, 19 και 16 ετών και τα δυο κορίτσια 18 και 12 ετών. Όλα του τα αγόρια εργάζονται ως υποδηματοποιοί ή αρτοποιοί με ημερομίσθιο στη Καλαμάτα ή στο χωριό. Λόγω όμως του πενιχρού ημερομίσθιου (του μικρού είναι 5 δρχ. και του μεγάλου 50 δρχ.) μόλις που μπορούν να βοηθούν την οικογένειά τους. Οι δυο κόρες του και η σύζυγός του εργάζονται στα κτήματα. Η σημερινή περιουσιακή του κατάσταση αποτελείται από μια σταφιδάμπελο έκτασης 3 στρ., ένα αμπέλι 2 στρ. και από ένα στρέμμα με 15 συκιές. Η συνολική αξία της ανέρχεται σε 100.000 δρχ. Το σπίτι του είναι μικρό ημιανώγειο, λιθόκτιστο, του οποίου ο άνω όροφος χρησιμεύει για τη διαμονή της οικογένειας και είναι χωρισμένος σε δύο δωμάτια. Πριν τη κύρια είσοδο υπάρχει μικρός εξώστης (χαγιάτι). Το υπόγειο χρησιμεύει ως αποθήκη και το κενό το οποίο σχηματίζεται κάτω από το χαγιάτι χρησιμεύει ως στάβλος. Μπροστά στο σπίτι υπάρχει μικρή αυλή περιμαντρωμένη, μέσα στην οποία έχει χτίσει μικρό μαγειρείο και από πίσω μικρός κήπος, ο οποίος χρησιμεύει για την καλλιέργεια λαχανικών κατά τη χειμερινή περίοδο. Η αξία του σπιτιού ανέρχεται σε 10.000 δρχ., το ζωικό του κεφάλαιο αποτελείται από ένα γάιδαρο ηλικίας 20 ετών αξίας 800 δρχ. και από 5 κότες αξίας 200 δρχ. Τα γεωργικά του εργαλεία αποτελούνται από διάφορα μικρά κοπής και σκαφής.

Είναι γεγονός ότι οι εκθέσεις αυτές των αρχείων που αποσπασματικά παρουσιάσαμε, αποτελούν πολύτιμη πηγή στο να γνωρίσουμε τον τόπο μας. Θεωρούμε ευτυχές το γεγονός ότι συντάχτηκαν και διασώθηκαν και με μεγάλη χαρά τα δημοσιεύσαμε. Αναλογιζόμενοι όμως ότι η καταγραφή των στοιχείων αυτών δεν έγινε για ιστορικούς ή λαογραφικούς λόγους αλλά καταγράφτηκαν από τεχνικές και οικονομικές υπηρεσίες τράπεζας, αναρωτιόμαστε… Τελικά, είναι σύγχρονο «φρούτο» το φαινόμενο του big brother;

Σχόλια

  1. Εντελώς τυχαία βρέθηκα στο ιστολόγιο σας και διάβασα το"Η Μερόπη στα 1933-1936".Συγκινήθηκα!!.Ήλθαν στο μιαλό μου εικόνες από τη ζωή στο χωριό μου(το Πευκόφυτο Καρδίτσας παλαιό όνομα Νευροβούνιστα)ένα ημιορεινό χωριό κάπου στα βουνά των Αγράφων.Η εποχή 1950-1960.Οι συνθήκες περίπου ίδιες.Όσο για τον big brother? όχι δεν είναι σύγχρονο .Υπήρχε πάντα.Απλά τότε ήταν σε μικρότερη έκταση και χρησιμοποιούσε διαφορετικά μέσα.
    Εξεραιτική παρουσίαση μπράβο!.
    Γεώργιος Η. Ρίνης

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Tο Meropitopik δημοσιεύει κάθε σχόλιο το οποίο είναι σχετικό με το θέμα στο οποίο αναφέρεται το άρθρο. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και ο διαχειριστής διατηρεί το δικαίωμα να μην δημοσιεύει συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει και το Meropitopik ουδεμία ευθύνη φέρει περί αυτών.

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΚΗΔΕΙΑΣ

Οι γλωσσικοί μας ιδιωματισμοί

Ο Μεσσηνιακός πόλεμος, ο Αριστομένης και η Σπάρτη