Η ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΛΑΙΚΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑ

Κείνα τα χρόνια που η επιβίωση των ανθρώπων ήταν εξαρτημένη αποκλειστικά από την καλλιέργεια της γης και την κτηνοτροφία, τα καιρικά φαινόμενα καθόριζαν όλες τις εργασίες τους, την παραγωγή τους και κατ' επέκταση τη ζωή τους. Η πρόγνωση λοιπόν των καιρικών φαινομένων για τους ανθρώπους αυτούς ήταν ζωτικής σημασίας, αφού έτσι, θα προγραμμάτιζαν πιο εύστοχα τις εργασίες τους, είτε αναβάλλοντας κάποιες, είτε επισπεύδοντας άλλες.
Η άρρηκτη σχέση τους με τα στοιχεία της φύσης και τα ζώα, τους επέτρεψε να διακρίνουν και να ανακαλύψουν ότι τα καιρικά φαινόμενα προοιωνίζονταν με ακρίβεια από διάφορα "σημάδια". Η μεγάλη πείρα που απόκτησε σταδιακά ο λαός πάνω την εναλλαγή και την ποικιλία των μετεωρολογικών φαινομένων, οδήγησε κάποιους σε ορισμένες γενικεύσεις, οι οποίες πέρασαν από γενιά σε γενιά με σχετικά γνωμικά και παροιμίες.
Εμείς, ψάξαμε και βρήκαμε στην Άνω Μεσσηνία τους τελευταίους θεματοφύλακες αυτής της λαϊκής σοφίας και τους ζητήσαμε να μας μάθουν τα "μυστικά" της πρόγνωσης του καιρού, τα οποία παραθέτουμε παρακάτω.

Λαλάει ο κούκος για νερό
η πέρδικα για ξέρα,
λαλάει κι ο χουχουλόγιωργας
για την κακή του μέρα...

  • Όταν κατά το όργωμα οι αγελάδες ή τα άλογα βγάζουν ατμό από τα ρουθούνια, έρχεται κακοκαιρία.
  • Όταν τα ζώα κατά την επιστροφή τους στο σπίτι τρώνε ότι βρίσκουν μπροστά τους λαίμαργα, έρχεται κακοκαιρία.
  • Όταν ο σκύλος κοιμάται κουλουριασμένος κι έχει την ουρά του στη μύτη, έρχεται κακοκαιρία.
  • Από το σημείο του ορίζοντα που κοιτάζει η γάτα όταν "πλένεται", θα φυσάει ο άνεμος.
  • Όταν τα κοκόρια λαλούν πριν τις 10 το βράδυ, θα υπάρξει μεταβολή καιρού.
  • Όταν εμφανιστεί σύννεφο πάνω στο βουνό της Ιθώμης, κι ας είναι αίθριος ο καιρός, σε λίγη ώρα θα ξεσπάσει βροχή. (Για τα χωριά του δήμου Οιχαλίας).
  • Όταν τα ζώα, ενώ βόσκουν σε βουνό κατέβουν μόνα τους στα πεδινά, έρχεται κακοκαιρία.
  • Όταν ο κοκκινολαίμης έρχεται στις αυλές των σπιτιών πλησιάζει μεγάλη κακοκαιρία.
  • Όταν οι κότες ψειρίζονται συγκεντρωμένες όλες μαζί, θα υπάρξει αλλαγή καιρού.
  • Όταν η κουκουβάγια κάνει "κουκουβάου - κουκουβάου" έρχεται καλοκαιρία, όταν κάνει "κουουού - κουουού" έρχεται κοκοκαιρία.
  • Όταν οι μύγες τσιμπούν υπερβολικά ή μπαίνουν αθρόες στο σπίτι, θα βρέξει.
  • Όταν τα χελιδόνια πετούν χαμηλά θα βρέξει, όταν κυλιούνται στο χώμα θα έρθει κρύο.
  • Όταν τα τζιτζίκια τραγουδάνε από πολύ νωρίς το πρωί ή ως πολύ αργά το βράδυ, θα υπάρξει καύσωνας.
  • Όταν τα σπουργίτια πέφτουν πολλά μαζί άφοβα στις αυλές αναζητώντας τροφή, έρχεται βαρυχειμωνιά.
  • Αν τα φύλλα της λεύκας πέσουν το φθινόπωρο πρώτα από τα χαμηλά κλαδιά, ο χειμώνας θα είναι πρώιμος και βαρύς, αν πέσουν πρώτα από τα ψηλά, ο χειμώνας θα είναι ήπιος.
  • Αν η κορομηλιά έχει πολλούς καρπούς ο χειμώνας θα είναι βαρύς.
  • Όταν η συκιά έχει πολλούς καρπούς ο χειμώνας θα είναι βαρύς.
  • Αν στη γιορτή της Υπαπαντής έχει κακοκαιρία, κακοκαιρία θα έχει όλο το Μάρτη.
Πάν' τα σύννεφα στη Πάτρα
η βροχή με την κανάτα,
παν' τα σύννεφα στη Μάνη
η βροχή ποτέ δεν πιάνει

Τα μερομήνια
Τα μερομήνια αρχίζουν την 1η Αυγούστου και τελειώνουν στις 6. Κάθε 24ωρο αντιστοιχεί σε 2 μήνες. Από την καιρική κατάσταση αυτών των ημερών μαντεύεται ο καιρός όλου του έτους.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΚΗΔΕΙΑΣ

Οι γλωσσικοί μας ιδιωματισμοί

Ο Μεσσηνιακός πόλεμος, ο Αριστομένης και η Σπάρτη