ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΟΙΧΑΛΙΑΣ

Ο δήμος Οιχαλίας αποτελεί έναν από τους ομορφότερους προορισμούς της Ελλάδας και είναι σίγουρο ότι επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις, αρκεί να έχει κάποιος τη διάθεση και το χρόνο να τον εξερευνήσει. Προσφέρει μία τεράστια ποικιλία προορισμών, ιδιαιτέρως του εναλλακτικού τουρισμού αν σκεφτεί κανείς ότι αποτελείται μόνο από χωριά, χωρίς κάποια πόλη.
Σαφώς οι προορισμοί δεν εξαντλούνται στην παρακάτω παρουσίαση η οποία θα εμπλουτίζεται διαρκώς.

ΝΑΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ

Ο περικαλλής ναός του Επικούριου Απόλλωνα, ο “Παρθενώνας της Πελοποννήσου”, έργο του Ικτίνου, είναι το πρώτο ελληνικό μνημείο που ενεγράφη, το 1986, στον Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, αλλά παραμένει άγνωστος στο ευρύ κοινό. Η γεωγραφική θέση του μνημείου, στην ερημική τοποθεσία Βάσσες του δήμου Οιχαλίας στην καρδιά της ορεινής Πελοποννήσου σε υψόμετρο 1.131 μ. τον καθιστά σχεδόν απρόσιτο και εμποδίζει την ανάδειξή του. Ταυτόχρονα, όμως, το ερημικό, αυστηρό, ορεινό, μυστηριώδες και επιβλητικό τοπίο προσδίδει στο ναό ξεχωριστή ομορφιά.

Η παρακάτω ταινία μικρού μήκους του Jean-Daniel Pollet, για λίγα λεπτά… απελευθερώνει το ναό από το στέγαστρο- φυλακή. Οι εικόνες του 1964 με τη συνοδεία του κειμένου του Alexandre Astruc και τη μουσική του Antoine Ntiamel, απογειώνουν εμάς και ελευθερώνουν τους κίονες του ναού. Ο πρωτοποριακός και ανατρεπτικός Γάλλος σκηνοθέτης, βρήκε καταφύγιο στις Βάσσες «το άκρον άωτον της μαγείας» και εκμυστηρεύτηκε ότι: «αυτός ο ναός υπήρξε, για μια δεκαετία περίπου, το κέντρο του κόσμου για μένα. Όταν ανακάλυψα τις Βάσσες, σκέφτηκα: Εδώ πρέπει να υπάρξεις», άφησε με αυτό το έργο του μια ιστορική και καλλιτεχνική μαρτυρία.


Στο εσωτερικό του σηκού υπήρχε ιωνική ζωφόρος η οποία βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο. Η υφαρπαγή της χαρακτηρίστηκε από τον Άγγλο διανοούμενο Christian Muller ως πράξη βανδαλισμού, αντίστοιχη με εκείνη του λόρδου Έλγιν.

ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΤΗ ΖΩΦΟΡΟ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΙΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΕΔΩ

OI ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΝΕΔΑΣ

Ξεκινώντας από το Δώριο και αφού διασχίσουμε τα χωριά Ψάρι, Σύρριζο και Στάσιμο, φτάνουμε στο χωριό Κακαλετρι.

Στο σημείο αυτό υπάρχει μια παράκαμψη προς το χωριό Μαρίνα. Από κει μπορούμε να θαυμάσουμε τον ποταμό Νέδα σε εκείνο το σημείο που διασταυρώνεται με τον επαρχιακό δρόμο.

Από το Κακαλέτρι παίρνουμε τον δρόμο για τα χωριά Πέτρα και Νέδα. Η διαδρομή είναι για ένα διάστημα δίπλα ακριβώς στο ποτάμι.
Φτάνοντας στο χωριό Πέτρα και λίγο πριν μπούμε μέσα, στα δεξιά μας υπάρχει ένα εκκλησάκι και γύρω από αυτό να αναβλύζουν νερά. Έχουμε φτάσει στις πηγές της Νέδας.

Ο ποταμός Νέδα είναι από τα λίγα ποτάμια που προσφέρουν ένα τόσο παρθένο τοπίο μακριά από οποιαδήποτε ανθρώπινη παρέμβαση. Είναι επίσης και το μοναδικό ελληνικό ποτάμι με θηλυκό όνομα, το οποίο οφείλει στη νύμφη Νέδα, θεότητα των νερών. Η Νέδα κατά τη Μυθολογία μαζί με τις νύμφες Θεισόα και την Αγνώ έλουσαν τον μικρό Δία.
Η Νέδα από τις πηγές της στο χωριό Πέτρα, διανύοντας μια διαδρομή 32 χιλιομέτρων, που αποτελεί φυσικό σύνορο των νομών Ηλείας και Μεσσηνίας, εκβάλλει στο Ιόνιο στη θέση Ελαία, λίγο έξω από την Κυπαρισσία.
Ο ποταμός σε ένα μεγάλο μήκος της πορείας του διασχίζει ένα στενό φαράγγι απαράμιλλου φυσικού κάλους με κατάφυτες πλαγιές και μικρούς καταρράκτες.
Κάθε χρόνο τον Αύγουστο, τοπικοί φορείς και φυσιολατρικοί όμιλοι οργανώνουν διήμερη πεζοπορία στην κοίτη της Νέδας. Ξεκινούν από τις πηγές της, στην Πέτρα, συνεχίζουν στο Κακαλέτρι και τη Μαρίνα, φτάνουν στα Πλατάνια και από εκεί στο Στόμιο, αφού περάσουν από τη χαράδρα της Φιγαλίας και ολοκληρώσουν την πεζοπορία φτάνοντας στις εκβολές, μετά από διαδρομή 15 χλμ.
Μαγιό, αθλητικά παπούτσια απαραίτητα, και ... καλή διάσχιση !!!

ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΙΡΑΣ

Στην ορεινή Οιχαλία, τα χωριά της δημοτικής περιφέρειας Είρας είναι όλα γραφικά, με λιγοστούς αλλά φιλόξενους κατοίκους. Κάτω από το χωριό Πέτρα βρίσκονται οι πηγές της Νέδας. Το χωριό Κακαλέτρι βρίσκεται κοντά στην ηρωική αρχαία Είρα. Η Μαρίνα αποτελεί ένα πανέμορφο χωριό ξεχασμένο στις πλαγιές της κοιλάδας της Νέδας. Στο χωριό Στάσιμο υπάρχουν λείψανα από οχυρώσεις της αρχαίας Είρας. Στο Σύρριζο θα περιηγηθείτε στις ομορφιές του χωριού και θα επισκεφθείτε την επιβλητική εκκλησία του και το Ποτισώνα. Εδώ θα απολαύσετε σπιτικές γεύσεις στη ταβέρνα του χωριού και το καφέ σας στη καφετέρια. Η διαμονή σας είναι εξασφαλισμένη στο χωριό Αμπελιώνα όπου υπάρχει ξενώνας. Πρόκειται για ένα πανέμορφο χωριό που πρέπει να επισκεφθείτε όπως επίσης και το χωριό Νέδα.

Στα περισσότερα από τα χωριά αυτά "προσμένει" το ταξιδιώτη και από ένα καφενεδάκι. Μη παραλείψετε να σταθείτε για λίγο, θα διαπιστώσετε πως οι άνθρωποι αυτού του τόπου διατηρούν στα βάθη της ψυχής τους αισθήματα άγνωστα στο "σύγχρονο" άνθρωπο. Η φιλοξενία είναι ανάλογη σε μέγεθος με το μεγαλείο της φύσης που περικλείει αυτό το τόπο.

Η εκπομπή της ΕΡΤ "Μένουμε Ελλάδα" επισκέφτηκε την Αμπελιώνα, που φημίζεται για τη γιορτή του κάστανου που πραγματοποιείται κάθε χρόνο, την 28η Οκτωβρίου. Περπάτησε στο καστανοδάσος που απλώνεται γύρω από το χωριό, συνομίλησε με τους κατοίκους του οικισμού και θαύμασε το υπέροχο φυσικό περιβάλλον.

Οι θολωτοί τάφοι στο Ψάρι

Σε ανασκαφές κατά την περίοδο 1982-1988 και 1995-1996 ερευνήθηκαν οι θολωτοί τάφοι κοντά στο Ψάρι (στην τοποθεσία Μετσίκι) και κοντά στο Χαλκιά στη θέση "Αηλιάς".
Ο πρώτος τάφος στο Μετσίκι είναι τυπικό δείγμα ηπειρωτικού θολωτού τάφου της πρώιμης ΥΕ εποχής. Ο δρόμος μήκους 11 μ. είναι επενδεδυμένος με διπλή ξερολιθιά. 'Ολος ο τάφος καλυπτόταν από τύμβο επενδεδυμένο με πέτρες μέχρι το ύψος του άνω φλοιού του. Ο τύμβος διέθετε αναλημματικό περίβολο. Λίγα αγγεία και μικροευρήματα που βρέθηκαν στο εσωτερικό του δείχνουν το άλλοτε πλούσιο περιεχόμενο του μνημείου, το οποίο είχε συληθεί από την αρχαιότητα.
Σε απόσταση 100 μ. από αυτόν υπάρχει και δεύτερος τάφος με το μονοκόμματο in situ ανώφλι του.
Οι τάφοι στο Μετσίκι δυστυχώς δεν βρίσκονται σε καλή κατάσταση σήμερα. Το στέγαστρο από λαμαρίνες που τοποθετήθηκε στον πρώτο τάφο έχει διαβρωθεί, ενώ στο δεύτερο τάφο τελευταία διαπιστώθηκαν λαθρανασκαφές.
Βορειότερα από το ύψωμα Μετσίκι ερευνήθηκαν τρεις μικρών διαστάσεων θολωτοί τάφοι (διάμετρος θόλου 4-4,1 μ.) στη θέση "Αηλιάς" κοντά στο Χαλκιά, οι οποίοι απέδωσαν αρκετά ευρήματα της ΥΕ εποχής.

Μάλθη

Εδώ βρέθηκε ο καλύτερα σωζόμενος θολωτός τάφος, από τον Σουηδό Νάταν Βαλμίν. Υπάρχουν 2 θολωτοί τάφοι ήταν ουσιαστικά υπέργειοι και είχαν σκεπαστεί ώστε να σχηματιστούν τεχνητοί τύμβοι. Ένας "δρόμος" μήκους 13,5 μ. επενδεδυμένος οδηγεί στην είσοδο. Ο καλύτερα διατηρημένος είναι ο πρώτος. Εξαίρεση: προστατεύεται από ξύλινο στέγαστρο. Ο δεύτερος τάφος βορειότερα δεν διασώζεται σε τόσο καλή κατάσταση. 'Εχει κι αυτός επενδεδυμένο δρόμο μήκους 12,5 μ., όμως λείπουν το υπέρθυρο και το ανώτερο μέρος του θόλου.Η περιοχή Μάλθη βρίσκεται στο νότιο άκρο του όρους Ραμοβούνι, 1,5 χλμ δυτικά του χωριού Βασιλικό, που βρίσκεται πάνω στον οδικό άξονα Καλαμάτα - Κυπαρισσία.

ΚΑΣΤΡΟ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ

Ι.Μ. ΠΑΜΜΕΓΓΙΣΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ

Επάνω σε λόφο, δίπλα στο χωριό Καλλιρρόη, με πανοραμική εποπτεία της πεδιάδας της Άνω Μεσσηνίας, βρίσκεται ο ναός των Ταξιαρχών, γύρω από τον οποίο σώζονται ερείπια οχυρού περιβόλου. Η θέση έχει ταυτιστεί με το κάστρο του Αρχάγγελου, το οποίο σύμφωνα με τις πηγές συνδέεται με την οικογένεια των φλωρεντινών τραπεζιτών Acciauioli. Λόγω του προϋπάρχοντος βυζαντινού ναού οι Λατίνοι έδωσαν στο κάστρο το όνομα του αρχάγγελου Μιχαήλ. Το 1418 αναφέρεται ότι καταλήφθηκε από τους Έλληνες.
Ο ναός των Ταξιαρχών χρονολογείται στο 10ο αι. και οι τοιχογραφίες στον 18ο αι.

ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΟΥ ΜΙΛΑ

Το κάστρο αυτό είναι κτισμένο, στην περιοχή του Μίλα, την περίοδο της Ενετοκρατίας (μετά το 1201) και βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση.
Ωστόσο όμως, με την πάροδο του χρόνου, την εγκατάλειψη και τα διάφορα είδη φυτών που υπάρχουν στο εσωτερικό του, υπάρχει κίνδυνος να χαθούν τμήματά του.

Η ΒΡΑΧΟΠΑΝΑΙΤΣΑ

Η Βραχο-Παναΐτσα, βρίσκεται 500 μ. κάτω και βόρεια του φράγκικου κάστρου Μίλα σκαρφαλωμένη στην αριστερή όχθη του ποταμού Ξάστερου (Λευκασία) μέσα σε ένα θαυμάσιο τοπίο από πλούσια βλάστηση με πανύψηλα πλατάνια, ιτιές και κυπαρίσσια, λίμνες και νερόμυλους.
Λένε, πως η βραχώδης από πωρί όχθη του ποταμού, με περίεργα σχέδια και σταλακτίτες, σχηματίστηκε, χιλιάδες τώρα χρόνια, από τα άφθονα νερά της «Ξερόβρυσης». Στο βράχο αυτό έχει σχηματισθεί μια μικρή φυσική σπηλιά με σταλακτίτες που έχουν καταστραφεί κατά τη διαμόρφωσή της σε ναό, πιθανόν κατά την περίοδο της εικονομαχίας (370 μ.Χ.) από εικονολάτρες ασκητές μοναχούς, λαμβάνοντας υπόψη ότι η θέση της δικαιολογεί αυτή την άποψη.

Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΑ ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ

Βρίσκεται δίπλα στο κοιμητήριο του χωριού Μάλτα, και σας περιμένει να το γνωρίσετε αλλά και να το φροντίσετε.
Αξίζει να αναφέρουμε για τον γηραιό αυτόν γίγαντα, ότι για πολλούς αιώνες, κάτω από τον ίσκιο του περνούσε ο δρόμος πού οδηγούσε από την Κυπαρισσία στη Τρίπολη. Ακριβώς εκεί, λειτουργούσαν τα "διόδια" της οδού. Στον κορμό του ήταν καρφωμένο το μεταλλικό κουτί όπου όσοι περνούσαν έριχναν το προκαθορισμένο αντίτιμο.
Το δικαίωμά του στην ύπαρξη, προσπάθησαν πολλοί να του το στερήσουν. Άντεξε όμως, τόσο την φωτιά του Ιμπραήμ, όσο και την φωτιά από ασυνείδητο κάτοικο του χωριού επί των ημερών μας.
Είναι ηθικό χρέος τόσο της Δημοτικής Αρχής και του αρμόδιου υπουργείου, όσο και όλων μας να διασωθεί το φυσικό αυτό κάλλος.

ΑΡΧΑΙΑ ΑΝΔΑΝΙΑ

Μεταξύ Φίλια και Δεσύλλα, βρίσκεται εγκαταλελειμμένο το χωριό Τρίφα, όπου και εκεί μπορεί κανείς να επισκεφτεί τείχη της αρχαίας Ανδανίας. Η Ανδανία, ήταν η γενέτειρα του Μεσσήνιου ήρωα Αριστομένη.

Στο σημερινό χωριό Φίλια, ανακαλύφτηκε ψηφιδωτό σε άριστη κατάσταση που εικόνιζε θυσιομαχία με διάφορα θηρία «λεόντων, πανθήρων» όπου στο εικονιζόμενο συρόμενο άρμα, επέβαιναν οπλίτες με επιγραφές «Ευνουδας Ιέρωνος και Ευηνιων». Το ψηφιδωτό ευρέθη στους πρόποδες της λοφοσειράς όπου βρίσκεται το φρούριο της Αρχαίας Ανδανίας, που καλείται «Ελληνικόν». Κοντά στο ψηφιδωτό φαίνονται τα αρχαία τείχη, που πιθανόν να ήταν σχολείο ή άλλα οικοδομήματα της μεσσηνιακής πόλης.

Υδροκίνητος μύλος - ελαιοτριβείο

Στο χωριό Φίλια, μπορείτε να επισκεφτείτε τον ο υδροκίνητο μύλο ιδιοκτησίας Ι. Παναγιωτόπουλου που χρησιμοποιήθηκε τα παλιά χρόνια και ως ελαιοτριβείο. Έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο (ΦΕΚ1096/Β/9-6-99). Σώζεται και η μεγάλη φτερωτή του μύλου.

ΠΑΛΙΟΡΟΒΟΥΝΙ ΜΕΡΟΠΗΣ

Πρόκειται για ένα τοπίο άγνωστο δυστυχώς (ίσως κι ευτυχώς), όχι μόνο στον ευρύτερο κόσμο, αλλά κι απ' όλους τους ορειβατικούς συλλόγους, κι ακόμα περισσότερο, από τους ίδιους τους κατοίκους της περιοχής! Βρίσκεται 2χλμ. Β. Α. της Αλλαγής και 3.6 χλμ. από το κέντρο της Μερόπης. Μιλάμε για ένα παρθένο, σπάνιο φαράγγι, αξεπέραστου φυσικού κάλλους, στολισμένο με σπηλιές απάτητες από την εποχή των "κλεφτών". Τη χειμερινή περίοδο όταν τρέχει νερό, σχηματίζει μεγαλοπρεπείς καταρράκτες Το μέσο υψόμετρο του είναι 300μ.

Η απόσταση που μπορεί κανείς να διασχίσει εντός του φαραγγιού είναι 2,6 χλμ. Η πρόσβαση για το φαράγγι από την Αλλαγή, γίνεται μέσω της εγκαταλειμμένης κοινότητας της Βελανιδιάς (1800μ αγροτικός δρόμος και 200μ πεζοπορία).

Νεραϊδόκηπος

Ο Νεραϊδόκηπος βρίσκεται λίγο έξω από τη κοινότητα του Πεύκου (Μπάλα). Είναι μια εκπληκτικά γραφική ύπαιθρο, ζωσμένη με λογής παράξενες ιστορίες και επίμονους θρύλους για πλάσματα αλλόκοσμα, ξωτικά, νεράιδες και νύμφες με σχεδόν μόνιμη παρουσία εκεί.

Ο Νεραϊδόκηπος είναι πύλη μεταφυσικής για τους λάτρεις του παραδόξου και θησαυρός μελέτης για τους λάτρεις της λαογραφίας. Αξιοσημείωτο είναι το ότι για την επίσημη Δικτυακή Πύλη της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Μεσσηνίας, από το σύνολο των χωριών του Δήμου Οιχαλίας, ο Νεραϊδόκηπος αποτελεί τη πιο σημαντική και ενδιαφέρουσα πρόταση προς επίσκεψη.

ΓΕΦΥΡΙ ΜΑΥΡΟΖΟΥΜΕΝΑΣ

Στην είσοδο του χωριού Νεοχώρι από Μελιγαλά, το γεφύρι της Μαυριζούμενας (μνημείο υψηλής τέχνης) περιμένει την αξιοποίησή του. Χτισμένο τον 4ο π.Χ. αιώνα με 16-17 καμάρες (το παλαιότερο της Ελλάδας) είναι σύγχρονο των τειχών της Ιθώμης που έχτισε ο Θηβαίος στρατηγός Επαμεινώνδας. Η ανακατασκευή του έγινε το 12ο ή 13ο αιώνα από τη χήρα του στρατηγού Μαυροζούμη. Ανακαινίστηκε πάνω στις αρχαίες τετραγωνικές βάσεις με 9 καμάρες. Ωστόσο, απαιτείται άμεση επέμβαση, προκειμένου να επισκευαστούν οι καμάρες του, καθώς είναι καλυμμένες από άγρια βλάστηση.

ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΣ - ΠΑΛΟΥΚΟΡΑΧΗ

Ανατολικά της Σκάλας (300 μέτρα από το χωριό) βρίσκεται η τραγική «Παλουκόραχη», τόπος που οι Τούρκοι ανασκολόπιζαν τους κλέφτες, ώστε ο ανελέητος θάνατός τους να σταματά κάθε φιλελεύθερη ιδέα. Για αυτό το λόγο η Πολιτεία έχει θεσπίσει τον εορτασμό (κάθε 100 χρόνια) της περιοχής. Σήμερα σώζεται μόνο ένα μέρος του ανεμόμυλου, ο οποίος υπολογίζεται ότι χτίστηκε την περίοδο της Ενετοκρατίας.



Πηγές:
messiniaview
dpgr.gr
in.gr
xoriaeiras
gym-doriou
http://apia-epikourios.blogspot.gr/