Η εκπαίδευση στα χωριά της Οιχαλίας κατά τον 19'ο αιώνα


Ένα άγνωστο, αλλά σημαντικό ιστορικό στοιχείο του τόπου μας, που αφορά την εκπαίδευση στα χωριά της Οιχαλίας κατά τον 19ο αιώνα, θα παρουσιάσουμε κατ’ αποκλειστικότητα στη παρούσα ανάρτηση.

Κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας αλλά και στα πρώτα χρόνια του νεοσύστατου κράτους, η έννοια της εκπαίδευσης και του σχολείου ήταν ανύπαρκτη στη περιοχή μας.

Τα πρώτα γράμματα εδώ, διδάχτηκαν για πρώτη φορά το 1837. Τα δίδαξε ο Παπαγιαννακόπουλος Θεοδόσης, ένας φωτισμένος δάσκαλος και άνθρωπος, γεννημένος στο Φίλια το 1805. Δεν υπήρχε σχολείο. Η φλόγα της ψυχής του όμως έκανε σχολείο το σπίτι του δεχόμενος εκεί τους μαθητές του.

Το πρώτο σχολείο συνεστήθηκε στο Τσαούσι, έδρα του Δήμου Οιχαλίας, το 1884, και ήταν δημοσυντήρητο (ΦΕΚ, αρ. φύλ. 129, 4 Απρ. 1884, σελ. 616 β).
Την καθολική μέριμνα για το σχολείο είχε η σχολική εφορεία. Τα μέλη της εκλέγονταν από το δημοτικό συμβούλιο που ήταν και ο κύριος φορέας της εκπαίδευσης. Φρόντιζε για την έγκαιρη πρόσληψη ικανου και καταρτισμένου δασκάλου, την κτιριακή συγκρότηση του σχολείου, την τήρηση του προγράμματος μαθημάτων, και τις εκπαιδευτικές δαπάνες. Αυτές οι τελευταίες βάρυναν κατά το μεγαλύτερο ποσοστό τους τις ίδιο τον δήμο, ο οποίος με πολύ κόπο και θυσίες εξοικονομούσε τους απαραίτητους πόρους, επιστρατεύοντας κάθε δυνατό μέσο για τη συλλογή τους: διοργάνωνε κληρώσεις λαχείων, διενεργούσε έκτακτους εράνους, χρησιμοποιούσε μέρος από τα έσοδα των εκκλησιών.
Πρώτος δάσκαλος του σχολείου ήταν ο Ηλιακόπουλος Παναγιώτης (1846-1906), καταγώμενος από το Τσαούσι. Ακολούθησαν υπηρετούντες ως δασκαλοι μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα οι: Θεοδωρόπουλος Παναγιώτης (1850-1907), Ρουμελιώτης Π. Δημήτριος και Παπαϊωάνου Νικόλαος από το Αλητσελεπή (Οιχαλία).

Ως προς τα μαθήματα του σχολείου, "διδάσκονται εν αυτό υποχρεωτικώς: τα θρησκευτικά, η ελληνική γλώσσα, η αριθμητική, η γεωγραφία, η καλλιγραφία και η γυμναστική, ιδιαίτερης σημασίας αποτέλεσε η άσκηση των μαθητών “εις το καλλιγραφείν”.

Ιδιαίτερη αξία έχει να αναφέρουμε τον κανονισμό λειτουργίας του σχολείου του 1912, ο οποίος προέβλεπε:

1.Ότι οι μαθηταί και μαθήτριαι απαγορεύεται να προσέρχονται εις το σχολείον ενωρίτερον των 10΄ προ της ενάρξεως του μαθήματο. 2.Ότι απαγορεύεται αυστηρώς εις πάντα καθυστερήσαντα μαθητή να εισέρχεται εις την αίθουσαν διδασκαλίας μετά την είσοδον του διδασκάλου είς την τάξιν. 3.Ότι κατά την είσοδον των μαθητών εις τας τάξεις, θα εισέρχονται πρώτα οι μαθηταί και κατόπιν αι μαθήτριαι. 4. Ότι μετά την λήξιν εκάστου μαθήματος, θα εξέρχονται πρώται αι μαθήτριαι και κατόπιν οι μαθηταί. 5. Ότι κατά τα διαλείμματα, οι μεν μαθήτριαι θα συγκεντρώνονται εις τον προσδιορισμένον δι’ αυτάς χώρον εις τον άνω όροφον, οι δε μαθηταί εις το προαύλιο του Σχολείου. 6. Ότι κατά τα διαλείμματα, θα παραμένουν εις εκάστην των τάξεων δύο μαθήτριαι, επιμελούμεναι του αερισμού της αιθούσης και της ασφαλείας των σχολικών επίπλων και βιβλίων των συμμαθητών των. 7. Ότι οι μαθηταί υποχρεούνται εις τας αρχάς εκάστου τρίτου μηνός να κουρεύουν την κόμην των με την ψιλήν μηχανήν. 8.Ότι οι μαθηταί υποχρεούνται τόσο κατά την είσοδον, όσον και κατά την έξοδόν των να ανέρχωνται και να κατέρχωνται την κλίμακαν άνευ θορύβου. 9. Ότι οι μαθηταί και αι μαθήτριαι υποχρεούνται όπως φέρωσιν οι μεν πρώτοι το πηλίκιόν των μετά του αριθμού μαθητολογίου των, αι δε δεύτεραι, μετά της κεκανονισμένης ενδυμασίας. 10. Απαγορεύεται να περιφέρονται οι μαθηταί και αι μαθήτριαι πέραν της 7½ ώρας κατά τους χειμερινούς μήνας και πέραν της 8ης κατά την εαρινήν περίοδον. 11. Ότι απαγορεύεται αυστηρότατα το κάπνισμα, η χαρτοπαιγνία και η είσοδος και παραμονή των μαθητών εις καφενεία, οινοπωλεία, ζυθοπολεία και ζαχαροπλαστεία. 12. Ότι απαγορεύεται η μετάβασις των μαθητών και μαθητριών εις δημόσια θεάματα. 13. Επιτρέπεται εις τούτους μόνον καθ’ εκάστην Κυριακήν ή άλλην τινά ημέραν, όταν συνοδεύονται από τον κηδεμόνα των και εφ’ όσον τα προβαίνοντα μέτρα δεν είναι επιλήψιμα. 14. Ότι οι εκκλησιασμοί και αι εκδρομαί είναι δι΄άπαντας τους μαθητάς και μαθητρίας υποχρεωτικαί. 15. Ότι απαγορεύεται εις τους μαθητάς και μαθητρίας η χρήσις ποδηλάτου χάριν παιδιάς. 16. Ότι δις της εβδομάδος θα γίνεται επιθεώρησις καθαριότητος υπό του διδασκάλου και κατά την ημέραν Δευτέραν και Πέμπτην εκ «των τυχόν ευρισκομένων μη καθαρών μαθητών» διαγράφεται εκ της τάξεως . (Γ.Α.Κ., Α.Β.Ε. 18, β. 15).

Οι δε μαθήτριες φέρουν:1. Μπλε ποδιά, μήκους, αι μεν των μεγάλων τάξεων 20 εκατοστά από τα γόνατα, αι δε των μικρών 10 εκατοστών, με λευκόν γιακάν έτι νάυλον, στρογγυλόν και ζώνην εκ του υφάσματος της ποδιάς, 2.,Φορούν υποδήματα κλειστά και με τακούνι δερμάτινο πλακέ, 3. Η περιβολή των είναι απλή και απέριττος,4. Δε φέρουν κοσμήματα, 5. Δεν χρησιμοποιούν αρώματα, ούτε καλλυντικά,6.Φέρουν χαρτοφύλακα, 7. Χτενίζονται σεμνώς, δεν κόπτουν τα μαλλιά τους και δένουν αυτά δια λευκής κορδέλας και ρίπτουν αυτά όπισθεν. (Γ.Α.Κ., Α.Β.Ε. 18, β. 16).


Πηγή: Εθνικό ίδρυμα ερευνών

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΚΗΔΕΙΑΣ

Οι γλωσσικοί μας ιδιωματισμοί

Ο Μεσσηνιακός πόλεμος, ο Αριστομένης και η Σπάρτη