Το σπίτι στη Μερόπη (Αρχιτεκτονική)

Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι το σπίτι στην Μερόπη, και γενικά το Μεσσηνιακό σπίτι, είχε ιδιαίτερη και αξιόλογη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία. Ήταν ένα απλό παραλληλεπίπεδο οικοδόμημα, ισόγειο ή ανώγειο, είτε πλαγιαστό σαν κιβώτιο (μεγαλύτερη η διάσταση του μήκους) είτε όρθιο (μεγαλύτερη η διάσταση του ύψους) που είχε από τη μια πλευρά τη σκάλα και το χαγιάτι και στις άλλες πλευρές μπαλκόνια.
Ως το 1900 περίπου, τα πιο πολλά σπίτια στην Μερόπη ήταν ισόγεια ή με 3 – 4 σκαλοπάτια. Ελάχιστα ήταν
τότε τα ανώγεια, που και αυτά το ισόγειο το είχαν σαν χώρο αποθήκης: κρασιά, λάδια, σταφίδες, σύκα, γεωργικά εργαλεία κ.λπ. Τα ισόγεια σπίτια εσωτερικά είχαν: μια μεγάλη σάλα, ένα δωμάτιο ύπνου, μια σοφίτα και μερικά είχαν και «γωνιά», δηλαδή τζάκι. Λέμε μερικά μόνο είχαν γωνιά, γιατί τα σπίτια αυτά ήταν μικρά και στενόχωρα και δεν είχαν μέρος για « γωνιά». Γι' αυτό από πολύ παλιά υπήρχε το «παράσπιτο», ένα μικρό σπιτάκι, όπου στεγαζόταν η «γωνιά» και στις περισσότερες περιπτώσεις χρησιμοποιούνταν για μαγείρεμα, τραπεζαρία, κουζινική λάτρα, καθημερινό και βραδινό κουβεντολόγι μπροστά στην αναμμένη φωτιά.
Το εσωτερικό αυτών των σπιτιών ήταν άλλοτε περισσότερο κι άλλοτε λιγότερο περιποιημένο. Άλλοτε πατωμένο και άλλοτε όχι. Στη σάλα υπήρχε απαραίτητα και κρεβάτι, μεγάλο ή μικρό, ένα ή και δύο, και στη μέση ένα μεγάλο στρογγυλό ή τετράγωνο τραπέζι για τους ξένους. Πολλές φορές συνέβαινε να μην υπάρχει άλλος χώρος, πλην της αποθήκης με το κρασί, το λάδι, το παστό κ.λπ.
Κατά το 1900 περίπου ή και λίγο νωρίτερα φτιάχτηκαν τα πρώτα ανώγεια σπίτια με φάτσα προς το νοτιά συνήθως, αλλά δεν ήταν πολύ ψηλά. Είχαν εξωτερικά μια πέτρινη σκάλα που οδηγούσε σε ένα μεγάλο χαγιάτι, και κάλυπτε όλη την πλευρά του μήκους προς το νότο. Το χαγιάτι ήταν κεραμοσκεπασμένο και ελαφρά γυρτό (επικλινές), στηριζόταν δε σε τρία ή τέσσερα χοντρά καδρόνια - κυπαρίσσια που έφταναν ως κάτω στο χώμα. Το χαγιάτι, στο ύψος του εσωτερικού πατώματος, είχε ωραίο ξύλινο πάτωμα που γύρω - γύρω ήταν φραγμένο με ξύλινα πηχάκια. Δηλαδή το χαγιάτι ήταν ένα ξύλινο υπόστεγο, όπου υπήρχε ο νιπτήρας για το πρωινό πλύσιμο, κρεβάτι για τον καλοκαιρινό ύπνο και μερικές φορές και τραπέζι για μεσημβρινό ή και βραδινό φαγητό.
Εσωτερικά το σπίτι αυτό είχε τη σάλα, ένα ή και δύο δωμάτια, τη γωνιά ή το τζάκι, κάποιο διάδρομο ή και κανένα άλλο μικρό χώρο. Στο ισόγειο αυτού του σπιτιού έμπαινε κανείς κάτω από το χαγιάτι, την «εμπατή», και ήταν όλο αδιαίρετο ή το πολύ σε δύο μόνο χώρους. Εκεί ήταν τα βαρέλια με το κρασί, οι ζάρες με το λάδι, ο αργαλειός, τα κιούπια, τα εργαλεία κ.λπ..
Αυτός ο τύπος του σπιτιού ήταν ο μόνος που μπορούμε να πούμε ότι είχε αρχιτεκτονικήφυσιογνωμία και ήταν σπίτια καλών νοικοκυραίων συνήθως. Γι' αυτό άλλωστε έλεγαν ότι αυτός «είναι από τζάκι», γιατί το σπίτι του ήταν πλούσιο και είχε τζάκι.
Μετά το 1900 τα σπίτια άρχισαν να ψηλώνουν και να γίνονται πιο ωραία ίσως, αλλά αρχιτεκτονικά ήταν όρθια κουτιά, με σκάλα εξωτερική συνήθως ή και εσωτερική. Τα στόλιζαν βέβαια αυτά τα σπίτια ένα ή δύο ή και τρία ωραία μπαλκόνια, ανάλογα με την θέση τους.
Όλα τα σπίτια, και τα παλιά και τα καινούργια και τα ισόγεια και τα ανώγεια, είχαν όπως είδαμε και το πάρασπιτό τους και όλα απαραίτητα και το φούρνο τους. Πολλοί είχαν και αποθήκη για τα σανά και τα ειδικά άχυρα και μερικά ειδικό στάβλο για τα ζώα. Μερικά ακόμη είχαν ωραίες πλακοστρωμένες αυλές με κληματαριές, με μουριές και το γραφικό πηγάδι τους.